प्रधानमंत्री उज्वला गॅस योजना आवश्यक पात्रता आणि अटी, आवश्यक कागदपत्रे, ऑनलाईन अर्ज करण्याची पद्धत

Pradhan Mantri Ujwala Gas Yojana: केंद्र सरकार सातत्याने देशातील नागरिकांसाठी आशादायक भविष्यासाठी काम करत आहे, त्यांचे जीवनमान उंचावणे हे उद्दिष्ट आहे. हे उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी सरकार वेळोवेळी विविध उपक्रम राबवते. आज, आम्ही अशाच एका उपक्रमाबद्दल सर्वसमावेशक तपशील जाणून घेणार आहोत ज्याचा उद्देश महिलांची सुरक्षा सुनिश्चित करणे आणि त्यांचे आरोग्य सुधारणे या उद्देशाने आहे, ज्याला प्रधानमंत्री उज्वला गॅस योजना म्हणून ओळखले जाते.

1 मे 2016 रोजी माननीय पंतप्रधानांनी सुरू केलेल्या उज्ज्वला गॅस योजनेचा उद्देश देशभरातील आर्थिकदृष्ट्या वंचित कुटुंबातील महिलांना आनंद देणे हे आहे. हा उपक्रम ग्रामीण महिलांच्या आरोग्यावर आणि जळाऊ लाकूड, कोळसा आणि शेण यासारख्या पारंपरिक स्वयंपाकाच्या इंधनांमुळे पर्यावरणावर होणारे नकारात्मक परिणाम कमी करण्याचा प्रयत्न करतो. या योजनेच्या लाभार्थ्यांना मोफत गॅस सिलिंडर कनेक्शन मिळते, म्हणजे त्यांना कनेक्शनसाठी कोणतीही ठेव भरण्याची आवश्यकता नाही आणि त्यांना थेट लाभ हस्तांतरण (DBT) द्वारे त्यांच्या खात्यात जमा केलेल्या सबसिडीचा फायदा होतो.

या उपक्रमाचे प्राथमिक उद्दिष्ट ग्रामीण आणि वंचित कुटुंबांना एलपीजी सारख्या स्वच्छ स्वयंपाकाच्या इंधनाचा पुरवठा करणे, तसेच महिलांचे सक्षमीकरण, त्यांच्या कल्याणाचे रक्षण करणे आणि स्टोव्ह उत्सर्जनाच्या संपर्कात येवून त्यांचे आरोग्य सुधारणे हे आहे.

नुकत्याच झालेल्या सरकारी घोषणेनुसार, उज्ज्वला योजनेच्या लाभार्थ्यांना एकूण रु. 1 सप्टेंबर 2023 पासून गॅस सिलिंडरवर 400 रु.

योजनेचे नाव	उज्वला गॅस योजना
उद्देश	नागरिकांना एलपीजी च्या वापरासाठी प्रोत्साहन देणे.
योजनेचे लाभार्थी	ग्रामीण भागातील आर्थिक दृष्ट्या गरीब कुटुंबे
लाभ	मोफत गॅस कनेक्शन सोबत एक मोफत गॅस सिलेंडर
अर्ज करण्याची पद्धत	ऑनलाईन/ऑफलाईन

प्रधानमंत्री उज्ज्वला गॅस योजनेचे ध्येय

• सध्या जीवाश्म इंधनावर अवलंबून असलेल्या ग्रामीण भागात एलपीजीचा अवलंब करण्यास प्रोत्साहन देणे आवश्यक आहे. पारंपारिक स्टोव्हच्या धुरापासून महिला आणि मुलांचे संरक्षण करणे आणि त्या धुराशी संबंधित श्वसनाच्या आजारांपासून महिलांचे संरक्षण करणे हा या उपक्रमाचा उद्देश आहे.
• देशभरातील सर्व कुटुंबांनी स्वयंपाकाच्या स्वच्छ इंधनावर पूर्णपणे संक्रमण केले पाहिजे. याव्यतिरिक्त, देशातील प्रत्येक कमी उत्पन्न असलेल्या कुटुंबाला मोफत गॅस संकलन सेवा प्रदान करणे आवश्यक आहे.
• या उपक्रमाद्वारे 5 कोटी कुटुंबांना एलपीजी कनेक्शन देण्याचा प्रयत्न केला जात आहे ज्यांना सध्या या इंधन स्त्रोतापर्यंत प्रवेश नाही. महिलांव्यतिरिक्त, एसटी, ओबीसी आणि अल्पसंख्याक समुदायातील पुरुष देखील या कार्यक्रमाद्वारे एलपीजी कनेक्शन मिळविण्यासाठी पात्र आहेत.

योजनेचे वैशिष्ट्य:

1. या योजनेंतर्गत, गॅस कनेक्शन केवळ कुटुंबातील महिलेच्या नावावर दिले जाते. या उपक्रमाद्वारे देशभरातील 8 कोटी कुटुंबांना लाभ देण्याचे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले आहे.
2. या योजनेंतर्गत दरवर्षी 8 हजार कोटी रुपयांचे बजेट दिले जाते. केंद्र सरकारने सुरू केलेल्या प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेने आर्थिकदृष्ट्या वंचित कुटुंबांना विशेषत: महिलांना मोठा दिलासा दिला आहे.

योजनेचे फायदे:

• मोफत एलपीजी कनेक्शन: प्राप्तकर्त्यांना मोफत एलपीजी कनेक्शन मिळते, ज्यामध्ये एलपीजी सिलिंडर आणि स्टोव्हचा समावेश असतो.
• सबसिडी: सुरुवातीच्या 12 सिलिंडरसाठी, प्रति सिलिंडर ₹100 ची सबसिडी दिली जाते.
• स्वच्छ आणि सुरक्षित ऊर्जा स्रोत: लाकूड आणि शेणासारख्या पारंपारिक इंधनांच्या तुलनेत, एलपीजी हा अधिक सुरक्षित आणि पर्यावरणास अनुकूल पर्याय आहे. आरोग्य फायदे: एलपीजी वायू प्रदूषणाशी संबंधित आरोग्य समस्या कमी करते.
• महिला सक्षमीकरण: हा उपक्रम महिलांना आर्थिक स्वातंत्र्य मिळवून त्यांच्या घरातील निर्णय घेण्याची जबाबदारी घेण्यास सक्षम करतो.

उपक्रमाद्वारे प्रदान केलेले फायदे:

उज्वला गॅस योजनेंतर्गत कनेक्शनसाठी भारत सरकार रोख सहाय्य देते, 14.2 किलोच्या सिलेंडरसाठी रु. 1600/- आणि 5 किलोच्या सिलिंडरसाठी रु. 1150/- प्रदान करते, ज्यामध्ये खालील बाबींचा समावेश आहे.

सिलेंडरसाठी सुरक्षा ठेव	14.2 किलो सिलेंडरसाठी 1250/- रुपये व 5 किलो सिलेंडरसाठी 800/- रुपये
प्रेशर रेग्युलेटर	150/- रुपये
एलपीजी नळी	100/- रुपये
घरगुती गॅस ग्राहक कार्ड	25/- रुपये
तपासणी / मांडणी / प्रात्यक्षिक शुल्क	75/- रुपये
	याशिवाय, तेल विपणन कंपन्यांकडून (OMCs) प्रधानमंत्री उज्वला योजनेच्या सर्व प्राप्तकर्त्यांना त्यांचे कनेक्शन कोणत्याही ठेवीशिवाय, त्यांचे प्रारंभिक एलपीजी रिफिल आणि स्टोव्ह (हॉटप्लेट) शिवाय कोणत्याही शुल्काशिवाय मिळतील.

योजनेचे लाभार्थी:

राज्यातील आर्थिक अडचणींचा सामना करत असलेली कुटुंबे प्रधानमंत्री उज्ज्वला गॅस योजनेच्या लाभांचा लाभ घेऊ शकतात. कलम 11 अंतर्गत लाभार्थी यादीत समाविष्ट असलेल्या महिला पात्र आहेत.

दारिद्र्यरेषेखालील कुटुंब (बीपीएल) म्हणून वर्गीकृत केलेले, अनुसूचित जाती, अनुसूचित जमाती, बौद्ध, मागासवर्गीय किंवा गरीब कुटुंब म्हणून ओळखले जाणारे, वनक्षेत्रात राहणारे कुटुंब प्रधानमंत्री आवास योजनेचा (ग्रामीण) लाभ घेऊ शकतात. . यामध्ये सर्वात मागासवर्गीय (MBC) आणि अंत्योदय अन्न योजनेचे (AAY) प्राप्तकर्ते, तसेच चहाच्या बागेतील आदिवासी आणि वनवासी यांचा समावेश आहे. याव्यतिरिक्त, SECC कुटुंब (AHL TIN) अंतर्गत नोंदणीकृत किंवा 14-विभागाच्या घोषणेनुसार गरीब कुटुंब म्हणून ओळखले जाणारे बेटे आणि नदी बेटांचे रहिवासी देखील पात्र आहेत. देशाच्या दुर्गम भागातील महिला, जिथे स्वयंपाकासाठी गॅस कनेक्शन नाही आणि जे जेवणासाठी स्टोव्हवर अवलंबून आहेत, या योजनेच्या कव्हरेजमध्ये येतात. योजना विशिष्ट पात्रता निकष आणि अटींची रूपरेषा दर्शवते ज्यांची पूर्तता करणे आवश्यक आहे.

योजनेअंतर्गत आवश्यक पात्रता आणि अटी:

• गॅस सिलिंडरची नोंदणी केवळ घरातील महिलेच्या नावावर असेल. महिला अर्जदाराचे वय किमान १८ वर्षे असणे आवश्यक आहे.
• अर्जदाराकडे त्यांच्या नावावर नोंदणीकृत गॅस कनेक्शन किंवा घरातील इतर कोणतेही एलपीजी कनेक्शन नसावे. अर्जदार वेगळ्या राज्यात राहत असल्यास, त्यांनी स्वयंघोषणा फॉर्म पूर्ण करणे आवश्यक आहे आणि रेशनकार्डची छायाप्रत प्रदान करणे बंधनकारक नाही.
• महिला अर्जदारासाठी कोणत्याही राष्ट्रीयीकृत बँकेत बचत खाते असणे आवश्यक आहे. अर्जदार महिला बीपीएल कुटुंबातील असणे आवश्यक आहे.

कार्यक्रमासाठी आवश्यक कागदपत्रे:

• आधार कार्ड
• रेशन कार्ड
• मतदार ओळखपत्र
• अर्जदाराचा पासपोर्ट आकाराचा फोटो
• युटिलिटी बिले (टेलिफोन, वीज किंवा पाणी)
• कुटुंबातील सर्व सदस्यांसाठी आधार कार्डची प्रत
• अर्जदाराच्या बँक खात्याच्या तपशीलांची छायाप्रत
• मोबाईल नंबर
• ईमेल पत्ता

ऑफलाइन अर्ज प्रक्रिया:

• उज्वला गॅस योजनेसाठी ऑफलाइन अर्ज सुरू करण्यासाठी, प्रधानमंत्री उज्वला योजनेचा अर्ज प्राप्त करण्यासाठी अर्जदाराने प्रथम त्यांच्या परिसरातील जवळच्या गॅस वितरण केंद्राला भेट दिली पाहिजे. फॉर्मवरील सर्व आवश्यक माहिती पूर्ण केल्यानंतर, आपण आवश्यक कागदपत्रांच्या छायाप्रती संलग्न करणे आवश्यक आहे आणि नंतर पूर्ण केलेला अर्ज गॅस वितरण केंद्रावर सबमिट करणे आवश्यक आहे.
• गॅस वितरण केंद्राकडून भरलेल्या अर्जाचे आणि सोबतच्या कागदपत्रांचे पुनरावलोकन केल्यावर, तुम्हाला, गॅस वितरक म्हणून, उज्वला गॅस योजनेच्या लाभांसाठी मंजूरी मिळेल. ऑनलाइन अर्ज कसा करावा ते येथे आहे:
• सुरुवातीला, अर्जदाराने प्रधानमंत्री उज्वला गॅस योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट देणे आवश्यक आहे. एकदा मुख्यपृष्ठावर, तुमच्या परिसरात (इंडेन/भारतगॅस/एचपी गॅस) कार्यरत गॅस प्रदाता निवडणे आवश्यक आहे.

ऑनलाईन अर्ज करण्याची पद्धत:

• नवीन जोडणीसाठी तुम्हाला “ऑनलाइन अर्ज करा” वर क्लिक करण्यास सूचित करणारे एक नवीन पृष्ठ तुमच्यासमोर येईल.

• एक नवीन पृष्ठ दिसेल जिथे तुम्हाला कनेक्शन प्रकार ( Indane/Bharatgas/HP Gas) अंतर्गत उज्ज्वला 2.0 नवीन कनेक्शन निवडण्याची आवश्यकता आहे.

• राज्यासाठी महाराष्ट्र निवडा आणि नंतर जिल्हा पर्यायांमधून तुमचा जिल्हा निवडा. त्यानंतर, View List वर क्लिक करा.

• आता तुम्हाला तुमच्या क्षेत्रातील गॅस वितरकांची यादी दिली जाईल.
• तुमच्या निवासस्थानाजवळील वितरक निवडा आणि सुरू ठेवा वर क्लिक करा.
• त्यानंतर एक नवीन पृष्ठ दिसेल, जे तुम्हाला सर्व आवश्यक माहिती प्रदान करण्यास आणि आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करण्यास सूचित करेल.
• एकदा आपण सर्व आवश्यक माहिती प्रविष्ट केल्यानंतर, सबमिट बटणावर क्लिक करा. ही क्रिया तुमची अर्ज प्रक्रिया अंतिम करेल.
• अर्जाची प्रक्रिया पूर्ण केल्यावर, ऑनलाइन असो किंवा ऑफलाइन, तुमच्या मोबाइलवर एक मजकूर संदेश पाठवला जाईल जो सूचित करेल की तुम्ही उज्वला गॅस योजनेसाठी तुमचा अर्ज सबमिट केला आहे.
• काही दिवसांनंतर, तुम्ही निवडलेल्या गॅस वितरण केंद्राकडून कॉलची अपेक्षा करू शकता, जिथे तुम्हाला तुमच्या कागदपत्रांची पडताळणी करण्यास सांगितले जाईल.
• या पडताळणीनंतर, प्रधानमंत्री उज्वला गॅस योजनेअंतर्गत तुमच्या घरी गॅस कनेक्शन दिले जाईल.

Telegram Group	Join
PMUY Official Website	Click Here
Ujjwala Helpline	1800-266-6696
Toll Free Number	1800-233-3555
PMUY Application Form	Click Here
PMUY Pre Installation Check Form	Click Here
PMUY self Declaration Form	Click Here
PMUY Supplementary KYC Form	Click Here

महाराष्ट्रातील उज्ज्वला योजनेचे फायदे:

महाराष्ट्रात या उपक्रमाला सकारात्मक प्रतिसाद मिळाला आहे. सन 2024 पर्यंत राज्यातील 1 कोटींहून अधिक महिलांना एलपीजी गॅस जोडणी मिळणार आहे. या योजनेमुळे असंख्य वंचित कुटुंबांना स्वच्छ आणि सुरक्षित स्वयंपाकाचे इंधन उपलब्ध झाले आहे.