Bima Sakhi Yojana: भारतातील ग्रामीण भागात महिला आर्थिकदृष्ट्या सशक्त होण्यासाठी विविध योजना राबविल्या जात आहेत. त्यापैकीच एक महत्वाची योजना म्हणजे “विमा सखी योजना”. या योजनेचा उद्देश ग्रामीण भागातील महिलांना रोजगार मिळवून देणे, विमा माहितीचा प्रसार करणे आणि गावोगावी विमा सेवा पोहोचवणे हा आहे.
विमा सखी योजना म्हणजे काय?
विमा सखी योजना ही भारत सरकारच्या आयुष्मान भारत – प्रधानमंत्री जन आरोग्य योजना (AB-PMJAY) आणि आत्मनिर्भर भारत अभियान अंतर्गत सुरू करण्यात आलेली एक विशेष उपक्रम आहे. या योजनेअंतर्गत ग्रामीण भागातील महिलांना “विमा सखी” म्हणून प्रशिक्षण दिले जाते, जेणेकरून त्या त्यांच्या गावातील नागरिकांना विमा सेवा आणि माहिती पुरवू शकतील.Bima Sakhi Yojana
या योजनेचा मुख्य उद्देश
- ग्रामीण महिलांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम करणे
- आरोग्य विमा, जीवन विमा, शेती विमा यांची माहिती गावात पोहोचवणे
- स्थानिक पातळीवर विमा सेवा देण्यासाठी महिला प्रतिनिधी तयार करणे
- विमा योजनांची नोंदणी, क्लेम प्रक्रिया आणि जनजागृती यामध्ये मदत करणे
विमा सखीचं काम काय असतं?
कामाचे स्वरूप | तपशील |
---|---|
विमा जनजागृती | गावातील लोकांना विम्याचे फायदे समजावून सांगणे |
नोंदणी प्रक्रिया | लोकांची माहिती घेऊन विमा नोंदणी करणे |
क्लेम मदत | विमा क्लेम करण्यासाठी कागदपत्रांची मदत करणे |
विमा शिबिर आयोजन | विमा कंपन्यांसोबत गावात शिबिरे घेणे |
डिजिटल सहाय्य | मोबाईल ॲप किंवा पोर्टलवरून माहिती भरणे |
विमा सखी कशी निवडली जाते?
- अर्जदार महिला गावातच राहणारी असावी
- किमान १० वी पास असावी
- स्मार्टफोन वापरण्याचे ज्ञान असावे
- समाजात चांगला विश्वास असावा
- सेवा भावनेने काम करण्याची तयारी असावी
विमा सखीला मिळणारे प्रशिक्षण
विमा सखींना खास प्रशिक्षण दिले जाते, ज्यामध्ये खालील गोष्टी शिकवल्या जातात:
- विमा योजनांची माहिती (PMJAY, PMFBY, PMJJBY इ.)
- दस्तऐवज तपासणी आणि ऑनलाईन नोंदणी प्रक्रिया
- ग्राहक संवाद कौशल्य
- डिजिटल पेमेंट्स व मोबाईल ॲप्स वापरणे
- विमा क्लेम कसा करायचा याचे मार्गदर्शन
विमा सखीला मिळणारे फायदे
लाभ | माहिती |
---|---|
मानधन | दर महिन्याला निश्चित मोबदला किंवा कमिशन |
ओळख | “विमा सखी” म्हणून गावात सामाजिक प्रतिष्ठा |
डिजिटल ज्ञान | स्मार्टफोन वापर, ऑनलाईन नोंदणी कौशल्य |
आर्थिक स्वावलंबन | महिलांना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्याची संधी |
विमा सखी योजनेमुळे झालेले परिवर्तन
- ग्रामीण भागात विमा बद्दलची माहिती वाढली आहे
- महिलांनी स्वतःच्या पायावर उभं राहण्यास सुरुवात केली आहे
- स्थानिक पातळीवर विमा सेवा सुलभ झाली आहे
- महिलांचा सहभाग डिजिटल भारतात वाढला आहे
निष्कर्ष
विमा सखी योजना ही ग्रामीण भागातील महिलांसाठी केवळ एक रोजगाराची संधी नसून, समाजपरिवर्तनाचं एक माध्यम आहे. महिला आर्थिक, सामाजिक आणि डिजिटलदृष्ट्या सक्षम होत आहेत. अशा योजनांच्या माध्यमातूनच “नारी शक्ती” ला खऱ्या अर्थाने प्रोत्साहन मिळत आहे.Bima Sakhi Yojana