Sugarcane Harvester Workers Scheme: राज्य सरकारने ऊसतोड कामगारांसाठी एक महत्वाची योजना सुरू केली आहे. लोकनेते गोपीनाथ मुंढे ऊसतोड कामगार कल्याण मंडळाच्या अंतर्गत ही योजना राबविली जाणार असून, नवीन शासन निर्णय (GR) नुकताच प्रसिद्ध करण्यात आला आहे.
या योजनेचा उद्देश म्हणजे राज्यातील ऊसतोड कामगारांचे नोंदणी करून त्यांना ओळखपत्र देणे व त्याआधारे त्यांना विविध शासकीय योजनांचा लाभ देणे.
🌾 राज्यातील ऊसतोड कामगारांची स्थिती
राज्यात सुमारे १२ लाख ऊसतोड कामगार कार्यरत आहेत. त्यापैकी मोठ्या प्रमाणात कामगार हे मराठवाडा भागातील खालील जिल्ह्यांतील आहेत:
- बीड
- अहमदनगर
- जालना
- नांदेड
- परभणी
- धाराशिव
- लातूर
- छत्रपती संभाजीनगर
- नाशिक
- जळगाव
हे कामगार हंगामानुसार राज्यातील विविध जिल्ह्यांमध्ये स्थलांतर करतात.
🧾 ओळखपत्र नोंदणी प्रक्रिया
महाराष्ट्र शासनाने एका खास एजन्सीची नियुक्ती केली आहे. ही एजन्सी प्रत्येक कामगाराची नोंदणी करून ओळखपत्र तयार करणार आहे.
- प्रति व्यक्ती नोंदणी खर्च – ₹१७५
- नोंदणी प्रक्रिया लवकरच सुरू होणार
- ओळखपत्राची रचना बांधकाम कामगार ओळखपत्रासारखी असेल
🎯 योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट
या योजनेचा मुख्य उद्देश म्हणजे असंघटित ऊसतोड कामगारांना संघटित करून विविध लाभ मिळवून देणे. एकदा ओळखपत्र मिळाल्यावर कामगारांना अनेक शासकीय योजना मिळणार आहेत.
📝 कोणते लाभ मिळणार?
ऊसतोड हंगाम सुरू असताना झालेल्या अपघात किंवा नुकसानाबाबत खालीलप्रमाणे सानुग्रह अनुदान देण्यात येणार आहे:
| नुकसानाचा प्रकार | अनुदान रक्कम |
|---|---|
| झोपडीस आग लागून साहित्य नष्ट | ₹10,000 |
| अपघाती मृत्यू | ₹5,00,000 |
| अपघातामुळे अपंगत्व | ₹2,50,000 |
| वैद्यकीय खर्च | ₹50,000 |
| बैलजोडी लहान – अपघात/अपंगत्व | ₹75,000 |
| बैलजोडी मोठी – अपघात/अपंगत्व | ₹1,00,000 |
📌 अटी व शर्ती
- लाभ केवळ गाळप हंगामात झालेल्या अपघातास लागू
- नैसर्गिक मृत्यू, योजना अंमलबजावणीपूर्वीचे अपंगत्व, अमली पदार्थ सेवन, बैलगाडी शर्यत, खून, यांना लाभ नाही
✅ कोणत्या अपघातांमध्ये लाभ मिळणार?
खालील घटनांमध्ये या योजनेचा लाभ मिळू शकतो:
- रस्ता किंवा रेल्वे अपघात
- पाण्यात बुडणे
- औषधांमुळे विषबाधा
- विजेचा धक्का / वीज पडणे
- साप चावणे / विंचू दंश
- जनावरांचा हल्ला
- बाळंतपणातील मृत्यू
📄 लागणारी कागदपत्रे
योजनेचा लाभ मिळवण्यासाठी खालील कागदपत्रांची आवश्यकता आहे:
- ऊसतोड ओळखपत्र
- मृत्यू प्रमाणपत्र
- वारस नोंद प्रमाणपत्र
- वयाचा पुरावा
- स्थळ पंचनामा
- नुकसान झाल्याचे छायाचित्र
लाभ घेणारे वारस:
पत्नी, अविवाहित मुलगी, आई, मुलगा, वडील, सून किंवा इतर कायदेशीर वारस
🔚 निष्कर्ष
ही योजना ऊसतोड कामगारांसाठी सुरक्षितता आणि कल्याणाचा नवा टप्पा आहे. सरकारकडून ओळखपत्राद्वारे योग्य लाभ मिळावा आणि अनाहुत संकटांपासून आर्थिक मदत मिळावी, हा या योजनेचा उद्देश आहे.
✅ ही माहिती आपल्या भागातील ऊसतोड कामगारांपर्यंत पोहोचवा, त्यांना त्यांच्या हक्काचा लाभ मिळवून देण्यासाठी पुढाकार घ्या.
